توکن غیر قابل تعویض(NFT) چیست؟ و چگونه توکن NFT بخریم؟

به نظر می رسد این روزها توکن های غیر قابل تعویض (NFT) همه جا هستند. از نقاشی و موسیقی گرفته تا کاراکترهای بازی‌های کامپیوتری. این دارایی های دیجیتال مانند لاله های هلندی قرن هفدهم به فروش می رسند، برخی به قیمت میلیون ها دلار. برخی بر این باورند که NFTها به دنیای ارزهای دیجیتال آمده‌اند تا بمانند و سرمایه گذاری را برای همیشه تغییر خواهند دهند.

توکن‌های غیرقابل تعویض دارایی‌های رمزنگاری شده منحصربه‌فردی هستند که عموما برای نمایش هنر رمزنگاری و کلکسیون‌های دیجیتال استفاده می‌شوند. ظهور NFTها باعث شد تا برای سازندگان و سرمایه‌گذاران ارزش زیادی ایجاد شود. در این مقاله، نگاهی خواهیم داشت به مفاهیم و کاربردهای NFTها. در ادامه با ما همراه شوید.

 NFT چیست؟

توکن غیرمثلی (Non-fungible token) یا به‌اختصار NFT، نوعی دارایی دیجیتال منحصربه‌فرد است. برخلاف بیت کوین، اتریوم و ارزهای دیجیتال دیگر که مثلی هستند و واحدهای تعویض‌پذیر دارند، هر واحد NFT دارای ویژگی‌های خاصی است که آن را متمایز می‌کند.

در حقیقت NFT یک دارایی دیجیتال (Asset) است که اشیای دنیای حقیقی مانند نقاشی، موسیقی، آیتم ها و کاراکترهای درون بازی و ویدیوها را به نشان می‌گذارند و به نوعی ارزش‌گذاری می‌کند. ان‌اف‌تی ها اغلب با ارزهای دیجیتال و به صورت آنلاین خرید و فروش می‌شوند.

یک NFT چگونه ساخته می‌شود؟

بلاک چین اتریوم بزرگترین میزبان NFT‌ است و استانداردهای متعددی برای ایجاد توکن غیرمثلی روی اتریوم ارائه شده است. توسعه‌دهندگان اتریوم می‌توانند با کمک استانداردهای NFT پروژه‌های خود را ایجاد کنند. استانداردهای اصلی اتریوم برای ساخت توکن غیرمثلی عبارت‌اند از:

ERC۷۲۱: استاندارد ERC721 اولین استاندارد ارائه‌شده برای NFT در اتریوم بود که کریپتوکیتیز با موفقیت از آن استفاده کرد. در این استاندارد، مالکیت هر توکن برای هر آدرس مشخص می‌شود و قابلیت انتقال در آن تعبیه شده است. کد این نوع توکن‌ها با استفاده از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی نوشته می‌شود.

ERC۱۱۵۵: استاندارد ERC1155 که تیم انجین کوین آن را ارائه کرده است، این امکان را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند تا بتوانند توکن‌های نیمه‌مثلی (semi-fungible) ایجاد کنند. به‌عنوان مثال، اگر ما در یک بازی کامپیوتری آیتم «شمشیر» داشته باشیم و بخواهیم مثلا ۱,۰۰۰ مورد از آنها را در اختیار بازیکنان مختلف قرار دهیم، این استاندارد به کمک ما می‌آید. به‌عبارت دیگر، برخلاف ERC721 که هر توکن فقط می‌توانست متعلق به یک نفر باشد، در اینجا می‌توانیم تعدادی آیتم یکسان را بین آدرس‌های مختلف تقسیم کنیم.

سایر روش‌ها: به‌جز اتریوم، روی بلاک چین‌های دیگر مانند ایاس (EOS) و کازماس (Cosmos) هم که از قراردادهای هوشمندپشتیبانی می‌کنند، امکان صدور توکن غیر مثلی وجود دارد، اما توسعه‌دهندگان همچنان اتریوم را به‌دلیل وجود ابزارهای متعدد به دیگر بلاک چین‌ها ترجیح می‌دهند.

 کاربرد NFT

تقریبا هر چیزی را می‌توان به صورت NFT در آورد؛ کارهای هنری، گیف‌های رایانه‌ای، ویدیو کلیپ‌ها، شکلک‌ها، موسیقی و غیره. خریداران، ان‌اف‌تی‌ها را از فروشگاه‌هایی مثل Open Sea تهیه می‌کنند؛ بعد می‌توانند در ویترین‌های عمومی همین فروشگاه‌ها دوباره بفروشند یا به نمایش بگذارند. به علاوه، به خاطر قابلیتی به نام قرارداد هوشمند که فناوری بلاک چین ممکن کرده خیلی از ان‌اف‌تی‌ها با امکانات و شرایط خاصی عرضه می‌شوند؛ مثلا قفل بعضی تا دو بار خرید و فروش نشوند باز نمی‌شود، یا هنرمندان می‌توانند آثار خود را طوری بفروشند که درصدی از هر معامله‌ای که بعدا روی آن اثر (ان‌اف‌تی) انجام می‌شود به آن‌ها برسد.

۱. کاربرد توکن های غیر مثلی در کلکسیون ها

یک تمبر قدیمی متعلق به ۷۰ سال پیش امروز هیچ کاربردی ندارد، اما بسیار ارزشمند است و کلکسیونرهای تمبر برای آن سر و دست می‌شکنند. یکی از کاربردهای اصلی توکن‌های غیرمثلی ایجاد دارایی‌های دیجیتال کلکسیونی است. مثلا یک کارت خاص فوتبال از بازیکن مورد علاقه شما که فقط یکی از آن وجود دارد، می‌تواند به‌صورت توکن در اختیار شما باشد و هر روز شاهد افزایش ارزش آن باشید. 

۲. هنر دیجیتال از کاربرد های توکن NFT

برای هنرمندانی که در عرصه دیجیتال فعالیت می‌کنند، محافظت از کپی رایت یا همان حق نشر همیشه یک چالش اساسی بوده است و امروزه سرقت آثار هنری در دنیای دیجیتال به‌ راحتی آب خوردن است. در طرف دیگر، با استفاده از نوآوری NFT یک نفر می‌تواند یک اثر هنری را خریداری کرده و در یک فضای دیجیتال به رخ دیگران بکشد. با استفاده از بلاک چین، مالکیت فرد (کلید خصوصی) بر اثر هنری اثبات می‌شود. با حذف‌شدن واسطه‌ها هنرمندان هم می‌توانند سود بیشتری کسب کنند.

۳. دارایی‌های فیزیکی یکی از کاربردهای توکن غیرقابل تعویض

با استفاده از نوآوری NFT‌ها و بلاک چین می‌توان یک خانه، زمین یا هر دارایی دیگر در دنیای واقعی را به توکن تبدیل کرد و به این ترتیب معاملات این دارایی‌ها به‌سادگی ارسال یک پیامک خواهد بود. با این حال، هنوز اغلب مراجع قضایی و حقوقی این توکن‌ها را به‌ رسمیت نمی‌شناسند و از طرفی چالش‌های فنی فراوانی هم وجود دارد. بنابراین می‌توان گفت برای رسیدن به روزی که فردی توکن خانه‌اش را در گوشی موبایلش داشته باشد، راه درازی در پیش است.

۴.  دیجیتالی کردن هویت با NFT

همه ما دارای صفات و ویژگی‌هایی هستیم که کاملا منحصربه‌فرد هستند. ظاهر، وضعیت تحصیلات، سوابق پرشکی و هزاران ویژگی دیگر ما با دیگری کاملا متفاوت است. توکن‌های غیرمثلی می‌توانند همه این موارد را به‌صورت دیجیتالی در بیاورند و کنترل واقعی داده‌های ما را به خودمان بسپارند.

چرا NFT ها ارزشمند هستند؟

هر کسی می‌تواند تک‌تصاویر یا حتی کل کلاژ تصاویر را به‌صورت آنلاین به‌صورت رایگان مشاهده کند. پس چرا مردم حاضرند میلیون‌ها دلار برای چیزی که می‌توانند به راحتی اسکرین شات یا دانلود کنند خرج کنند؟ پاسخ بسیار ساده‌ست؛ زیرا یک NFT به خریدار اجازه می دهد تا کالای اصلی را داشته باشد. نه تنها این، بلکه حاوی احراز هویت داخلی است که به عنوان مدرک مالکیت عمل می کند. NFT ها معمولا در نوع خود یا حداقل یکی از اجراهای بسیار محدود هستند و کدهای شناسایی منحصر به فردی دارند و کلکسیونرها برای این «حقوق دیجیتال» ارزش بیشتری نسبت به خود کالا قائل هستند.

علاوه‌بر این فناوری بلاک چین و NFT به هنرمندان و سازندگان محتوا فرصتی منحصر به فرد برای کسب درآمد از کالاهایشان می دهد. به عنوان مثال، هنرمندان دیگر مجبور نیستند برای فروش آثار خود به گالری ها اعتماد کنند. در عوض، هنرمند می‌تواند آن را مستقیما به‌عنوان NFT به مصرف‌کننده بفروشد، که به آنها اجازه می‌دهد سود بیشتری را حفظ کنند. همچنین، هنرمندان می‌توانند در حق امتیاز برنامه‌نویسی کنند تا هر زمان که هنرشان به صاحب جدیدی فروخته شود، درصدی از فروش را دریافت کنند. این یک ویژگی جذاب است زیرا هنرمندان عموماً پس از اولین فروش آثار هنری خود درآمدهای آتی دریافت نمی کنند.

شباهت NFT با ارز دیجیتال

NFT  به طور کلی با استفاده از همان نوع برنامه نویسی ارز دیجیتال، مانند بیت کوین یا اتریوم ساخته می شود، اما شباهت در اینجا به پایان می رسد.

تفاوت NFT با ارز دیجیتال چیست؟

ارزهای دیجیتال «قابل تعویض» هستند، به این معنا که می‌توان آن‌ها را با یکدیگر معامله و مبادله کرد. علاوه‌بر این ارزهای دیجیتال از نظر ارزش با یکدیگر برابر هستند. به عنوان مثال یک دلار همیشه ارزش یک دلار دیگر را دارد یا یک قیمت بیت کوین همیشه با قیمت یک بیت کوین دیگر برابر است.

قابلیت تعویض کریپتو آن را به وسیله ای قابل اعتماد برای انجام تراکنش های روی بلاک چین تبدیل می کند. این در حالی است کهNFT ها متفاوت هستند و هر یک دارای یک امضای دیجیتال است که امکان مبادله یا برابری NFTها را با یکدیگر غیرممکن می کند.

مزایای NFT

توکن‌های غیرمثلی شکل پیشرفته‌تر دارایی‌های دیجیتال غیرمثلی هستند. در حقیقت دارایی‌های دیجیتال غیرمثلی پس از ظهور اینترنت و گسترش فضای مجازی وارد بازی شدند و مدت‌هاست که وجود دارند. مثلا مدت‌هاست که ما در بازی‌های کامپیوتری آیتم‌های مجازی مختلف را به دست می‌آوریم و ذخیره می‌کنیم و سال‌هاست که از طریق اینترنت بلیط رویدادهای مختلف را تهیه می‌کنیم. پس توکن‌های غیرمثلی دقیقا چه مشکلاتی را حل می‌کنند؟ پاسخ در دو مزیت اصلی این توکن‌ها نهفته است:

مالکیت حقیقی در توکن های غیر مثلی

شرکت فروشنده بلیط خیلی راحت می‌تواند بلیطی را که برای یک رویداد خریده‌اید، باطل کند. همچنین در بازی‌های کامپیوتری امروزی، شما مالک واقعی یک آیتم بازی نیستید و این آیتم‌ها در خارج از بازی ارزشی ندارند. یا اگر بخواهیم مثال دیگری بزنیم، آیا نام کاربری اینستاگرام شما واقعا متعلق به خودتان است یا شرکت فیس‌بوک؟ در مورد NFT‌ها موضوع فرق می‌کند. فناوری بلاک چین با استفاده از توزیع داده و رمزنگاری به کاربران مالکیت واقعی می‌بخشد.

برای درک بهتر این موضوع تصور کنید یک سند مالکیت را به یک جمع ۱۰۰ نفری (اعضای بلاک چین) نشان دهید و همه با تلفن‌های همراه خود از آن عکس بگیرند (یک نسخه ذخیره کنند). حالا اگر کسی بخواهد بگوید که این دارایی به من تعلق دارد (تقلب)، برای آن جمع (بلاک چین) پذیرفته نیست، چون آنها یک نسخه از سند مالکیت را در اختیار دارند.

قابلیت انتقال و معامله توکن های غیرمثلی

توکن‌های غیرمثلی می‌توانند خیلی سریع و آسان روی کیف پول‌های دیجیتالی در موبایل و کامپیوتر شخصی منتقل و در صرافی‌ها معامله شوند. با کمک این نوآوری خیلی راحت می‌توانید یک آیتم بازی، بلیط و دارایی‌های دیگر را با پول واقعی به فروش برسانید یا آنها را در بازار آزاد از کاربران دیگر بخرید.

نقاط ضعف NFT

در مقطع فعلی، اصلی‌ترین چالش این بازار مشکلات فنی است. اتریوم، بزرگ‌ترین میزبان این توکن‌ها، شبکه نسبتا آهسته‌ای دارد و در حال حاضر فعالیت در پروژه‌های NFT هزینه (کارمزد) زیادی را روی دست کاربران می‌گذارد. اشاره این نکته خالی از لطف نیست که هجوم کاربران به پلتفرم کریپتوکیتیز در اواخر سال ۲۰۱۷ شبکه اتریوم را برای مدتی از کار انداخت.

چالش دیگر در این فضا، بحث کلاهبرداری است. بدون اغراق می‌توان گفت ۹۰٪ پروژه‌های حوزه ارزهای دیجیتال یا کلاهبرداری هستند و یا بدون هدف پیش می‌روند که سرانجام‌شان چیزی جز نابودی نیست. فراموش نکنید ساخت توکن امروزه با چند دلار هزینه برای هر کسی ممکن است، بنابراین مراقب باشید که در دام پروژه‌های خوش رنگ و لعاب اما پوچ نیفتید.

نحوه خرید NFT

اگر می خواهید مجموعه NFT خود را راه اندازی کنید، ابتدا باید یک کیف پول دیجیتالی تهیه کنید که به شما امکان ذخیره NFT و ارزهای دیجیتال را می دهد. بسته به اینکه ارائه دهنده توکن غیر قابل تعویض شما چه ارزهایی را می پذیرد، احتمالا باید مقداری ارز دیجیتال مانند اتر خریداری کنید. اکنون می توانید با استفاده از کارت اعتباری کریپتو بخرید و به کیف پول خود منتقل کنید.

بهترین وب سایت خرید و فروش توکن غیر قابل تعویض

هنگامی که کیف پول خود را راه اندازی و تامین مالی کردید، هیچ محدودیتی برای خرید NFT در وب‌سایت‌ها ندارید. در حال حاضر، اوپن‌سی (OpenSea)، بزرگترین بازار توکن غیر مثلی شناخته می‌شود.

این پلتفرم همتا به همتا خود را تامین‌ کننده «اقلام و مجموعه‌های دیجیتال کمیاب» می‌داند. برای شروع، تنها کاری که باید انجام دهید این است که یک حساب کاربری برای مرور مجموعه های ان اف تی ایجاد کنید. همچنین می توانید قطعات را بر اساس حجم فروش مرتب کنید تا هنرمندان جدید را کشف کنید.

معرفی پروژه‌های برتر NFT

از نظر حجم معاملات , خرید و فروش دارایی‌ها، در حال حاضر هفت پروژه برتر NFT عبارت‌اند از:

• بازی نگهداری و جمع‌آوری حیوانات خانگی دیجیتالی (AXIE INFINITY)
• بازار معاملات آثار هنری دیجیتال (SUPERRARE)
• بازی فوتبال فانتزی مبتنی بر بلاک چین (SORARE)
• دنیای مجازی (CRYPTO VOXELS)
• بازار معاملات آثار هنری دیجیتال (MAKERSPLACE)
• دنیای مجازی (DECENTRALAND)
• بازی جمع‌آوری گربه‌های دیجیتالی (CRYPTO KITTIES)

پرفروش‌ترین آثار توکن غیر قابل تعویض

شماره‌ی ۱

نام اثر: Everydays: The First 5000 Days

قیمت فروخته شده:  ۶۹.۳ میلیون دلار

صاحب اثر: مایک وینکلمن (Mike Winkelmann)

Everydays: The First 5000 Days یک اثر هنری دیجیتال است که توسط مایک وینکلمن (Mike Winkelmann)، طراح گرافیک آمریکایی که به بیپل معروف است ایجاد شد. این NFT در فوریه ۲۰۲۱ به قیمت ۶۹.۳ میلیون دلار توسط متاکوان (Metakovan)، بنیانگذار و سرمایه‌گذار متاپرس (Metapurse) از طریق حراجی در کریستیز خریداری شد.

این توکن غیر قابل تعویض کلاژی از ۵۰۰۰ اثر هنری قبلی بیپل است. او از سال ۲۰۰۷، به مدت ۱۳ سال روزانه یک تصویر را در اکانت اینستاگرام خود آپلود کرده است. آثار هنری «روزمره» او اغلب در مناظر پسا‌آخرالزمانی می‌گذرد و معمولا تا حدودی با اخبار فعلی یا فرهنگ عامه ارتباط دارد. این کلاژ NFT را می‌توان نمایانگر پیشرفت بیپل به عنوان یک هنرمند دیجیتال در نظر گرفت.

شماره‌ی ۲

نام اثر: Clock

قیمت فروخته شده  ۵۲.۷ میلیون دلار

صاحب اثر: هنرمند ناشناس

Clock که بخشی از مجموعه «سانسور شده» (Censored) مورات پاک، هنرمند ناشناس اما بسیار مطرح است، در فوریه سال ۲۰۲۲ به قیمت ۱۶.۹۵۳ اتر (۵۲.۷ میلیون دلار) فروخته شد. این اثر در واقع یک زمان‌شمار است و متن این توکن، نشان‌دهنده مدتی است که آسانژ (بنیان‌گذار ویکی‌لیکس) در زندان گذرانده است. این توکن توسط دائوی آسانژ (DAO متشکل از بیش از ده هزار مدافع جولیان آسانژ) خریداری شد و صد در صد از عواید فروش آن به بنیاد وو هالند که وظیفه دفاع از جولیان آسانژ را دارد، اهدا شد.

شماره‌ی ۳

نام اثر: HUMAN ONE

قیمت فروخته شده:  ۲۸.۹ میلیون دلار

صاحب اثر: Beeple

HUMAN ONE یکی دیگر از NFTهای شگفت‌انگیز است که توسط  Beeple ساخته شده است. این اثر هنری منحصر به‌فرد اولین اثر هنری فیزیکی است که او ساخته و در نوامبر ۲۰۲۱ به همراه توکن غیر قابل تعویض همین اثر به قیمت ۲۸.۹ میلیون دلار در حراج کریستی به فروش رفت.

HUMAN ONE یک مجسمه متحرک سه‌بعدی با ۴ صفحه نمایش دیجیتال است که در این صفحات نمایش تصاویری به نمایش گذاشته می‌شود که گویا یک فضانورد در حال پیاده‌روی در ساعات مختلف و در مکان‌های مختلف می‌باشد. آثار هنری ترکیبی، جاه‌طلبی‌های هنری Beeple را فراتر از قلمرو دیجیتال منعکس می‌کند.

شماره‌ی ۴

نام اثر: CryptoPunk #5822

قیمت فروخته شده:  ۲۳.۷ میلیون دلار

به عنوان یکی از اولین پروژه‌های معروف NFT، این کریپتوپانک‌های پیکسلی همچنان در فهرست گران‌ترین توکن های غیرمثلی فروخته شده قرار دارند. CryptoPunk #5822 به قیمت ۸۰۰۰ ETH در فوریه ۲۰۲۲ به مدیر عامل یک استارت‌آپ فناوری بلاک‌چین فروخته شد. این اثر یکی از کمیاب‌ترین ان اف تی ها است و تنها ۹ مورد از آن‌ها در کل مجموعه NFT کریپتوپانک‌ وجود دارد. چیزی که آن را فوق‌العاده خاص می‌کند این است که این اثر یکی از ۳۳۳ کریپتوپانک موجود در دنیاست که دارای دستمال‌سر است.

شماره‌ی ۵

نام اثر: CryptoPunk #7523

قیمت فروخته شده:  ۱۱.۷۵ میلیون دلار

ارزشمندترین NFT بعدی نیز از خانواده CryptoPunks است. قبل از فروش اثر شماره ۵۸۲۲#، اثر هنری ۷۵۲۳# CryptoPunks گران‌ترین کریپتوپانک فروخته شده بود. CryptoPunk #7523 در ساتبیز به قیمت ۱۱.۷۵ میلیون دلار در طول همه‌گیری کووید در ژوئن ۲۰۲۱ به حراج گذاشته شد. این اثر نه تنها بخشی از نسخه بسیار کمیاب از مجموعه “موجودات بیگانه” است، بلکه تنها موجود بیگانه‌ای در این مجموعه است که ماسک زده است، چیزی که خریدار این اثر در مورد این CryptoPunks خاص دوست داشت.

شماره‌ی ۶

نام اثر: TPunk #3442

قیمت فروخته شده:  ۱۰.۵۰ میلیون دلار

برخی افراد TPunks را نسخه Tron از CryptoPunks با چهره‌های پیکسلی آشنا می‌دانند که ویژگی‌های متفاوتی دارند. یکی از کمیاب‌ترین آن‌ها این ۳۴۴۲ TPunks با چهره جوکر است که در آگوست ۲۰۲۱ به قیمت ۱۲۰ میلیون TRX به جاستین سان، مدیر عامل Tron فروخته شد. این اثر تا این لحظه گران‌ترین NFT ای است که در بلاک‌چین Tron فروخته شده است. با این حال، جاستین سان این اثر را نزد خود نگه نداشت و بلافاصله پس از خرید آن را به APENFT اهدا کرد.

آینده NFT در بازار ارز دیجیتال

اگرچه حوزه توکن های غیرمثلی هنوز کوچک است اما با توجه به کاربردهای جالب NFT و افزایش توجه رسانه‌ها، به نظر می‌رسد که در سال‌های آینده شاهد ورود بازیگران بزرگی به این فضا باشیم.

NFT یا توکن غیر قابل تعویض نوعی توکن ارز دیجیتال است که علاوه بر ارزش، دارای یک سری اطلاعات است. این اطلاعات، منحصر به فرد بودن هر NFT را تضمین می‌کند و همین مساله کاربردهای زیادی را برای این توکن‌ها ایجاد می‌کند. بیشترین کاربرد توکن غیر قابل تعویض در بازی‌های کامپیوتری و متاورسی است که از آن برای تعریف دارایی‌های درون بازی به صورت منحصر به فرد استفاده می‌کنند. کاربران در این بازی‌ها مالک آیتم‌ها هستند و می‌توانند در بازارهای مختلف خرید و فروش NFT دارایی‌های خود را به فروش برسانند و کسب درآمد کنند.

علاوه بر آیتم‌های درون بازی از توکن غیر قابل تعویض برای ساخت نسخه دیجیتال و منحصر به فرد آثار هنری و لحظات ناب شخصی استفاده می‌شود. در این حالت یک لحظه خاص از زندگی یک بازیگر، یک اثر نقاشی قدیمی، عکس دیجیتال از طبیعت و اولین توییت مالک توییتر قابلیت تبدیل شدن به توکن غیر قابل تعویض و خرید و فروش را دارد.

بازار توکن غیر قابل تعویض هنوز بسیار کوچک است و امروزه کاربرد این نوع توکن بیشتر در حوزه‌هایی مانند بازی‌های کامپیوتری، اقلام کلکسیونی، آثار هنری دیجیتال، صدور بلیط و فروش نام‌ دامنه‌ها دیده می‌شود، اما در آینده با رشد زیرساخت‌ها می‌توان از این نوآوری در زمینه‌های بسیار متنوعی استفاده کرد.

منابع:

• cointelegraph.com
•  opensea.io