بررسی مزایا و معایب بلاک چین

بلاک چین یک پایگاه داده است. سوابق بلاک چین به جای ذخیره شدن در یک سرور مرکزی که همه کاربران به آن دسترسی دارند، در رایانه های کاربران در سراسر جهان ذخیره می شوند. این امر بلاک چین را به یک پایگاه داده توزیع شده با معماری همتا به همتا تبدیل می کند. “توزیع شده” به این معنی است که داده ها در مکان های مختلف ذخیره می شوند و “همتا به همتا” به این معنی است که هیچ مرجع مرکزی وجود ندارد که یک نسخه اصلی از داده ها را در اختیار داشته باشد.

بلاک چین چیست؟

فناوری بلاک چین نوعی پایگاه داده است و به زنجیره‌ای از داده‌ها و اطلاعات اشاره می‌کند. واژه‌ی بلاک چین (Blockchain) ترکیبی از دو کلمه‌ی Block به معنای بلوک، و Chain به معنای زنجیر یا زنجیره است. بنابراین بلاک چین را می‌توان زنجیره‌ای از بلوک‌ها نام برد.

مفهوم بلاک چین نخستین‌بار با پیدایش بیت‌کوین به وجود آمد که پادشاه ارزهای دیجیتال (بیت کوین) از آن به عنوان راه‌کاری برای ذخیره‌ی اطلاعات دارایی کاربران بهره برد. داده‌های بلاک چین در یک کامپیوتر یا سرور خاص ذخیره نمی‌شود؛ بلکه هر کامپیوتر یا سیستمی که به شبکه وصل شود، یک نسخه از اطلاعات را دریافت می‌کند.

به هر کامپیوتری که به شبکه متصل می‌شود و یک کپی از بلاک چین را دریافت می‌کند، نود (Node) یا گره می‌گویند. نودها در این تکنولوژی به‌نوعی محافظ امنیت شبکه هستند.

زمانی که یک ماینر تلاش می‌کند تا یک بلوک جدید به زنجیره‌ی اصلی بلاک چین اضافه کند، آن را به تمام نودهای شبکه ارسال می‌کند. بنابراین امکان هیچ‌گونه تغییر و دستکاری در اطلاعات وجود نخواهد داشت، مگر این که افراد با آن موافق باشند. 

به‌دلیل بهره‌بردن از قابلیت رمزنگاری و توزیع داده‌ها در این شبکه، امکان هک شدن، حذف و دستکاری اطلاعات ثبت‌شده تقریبا از بین می‌رود.

بلاک چین ها خصوصی هستند؟

هرکسی می‌تواند محتویات بلاک چین را مشاهده کند؛ همچنین افراد می‌توانند کامپیوترهای شخصی خود را به‌عنوان یک عضو در زنجیره‌ی بلاک چین به شبکه‌ی این 

فناوری وصل کنند. با انجام این کار، سیستم آنها یک نسخه از بلاک چین را دریافت می‌کند که به‌طور خودکار به‌روز می‌شود؛ به این صورت بلاک های جدیدی را دریافت می‌کند که به بلاک چین اضافه می‌شود. همانطور که گفتیم هر کامپیوتر موجود در این شبکه، یک کپی از بلاک چین را در اختیار دارد. یعنی اطلاعات موجود در بلاک چین در دسترس میلیون‌ها کاربر این شبکه است و هر تغییری باید در همه‌ی این شبکه ثبت شود. این مزیت باعث می‌شود هک و دستکاری این شبکه بسیار دشوار و حتی غیر ممکن باشد. درواقع اینجاست که بلاک چین معنی اصلی خود را به رخ همگان می‌کشد.

امنیت بلاک چین چگونه تامین می‌شود؟

با این حال، با نگاهی به بلاک چین بیت‌کوین متوجه می‌شوید که به اطلاعات شناسایی شخصی کاربران معامله‌گر دسترسی ندارید. در واقع اطلاعات شخصی در این شبکه وجود ندارد و تنها به امضای دیجیتالی یا نام کاربری آنها محدود می‌شود.

حال با یک پرسش مهم روبه‌رو هستیم. اگر نمی‌دانیم چه کسی این بلاک ها را ایجاد و به شبکه بلاک چین اضافه می‌کند یا اینکه چه کسی پشت این سیستم است، چگونه می‌توان به بلاک چین و بیت‌کوین اعتماد کرد؟

بلاک چین از چند راه مختلف توانسته است اعتمادها را جلب کند. نخستین موضوع این است که بلاک های جدید همیشه به‌صورت خطی به انتهای بلاک چین اضافه می‌شود. مکان قرارگیری هر بلاک در زنجیره‌ی بلاک چین مشخص است که به آن Height گفته می‌شود.

بعد از اینکه بلاک به زنجیره اضافه شد، تغییر و حذف بلاک بسیار دشوار است؛ زیرا هر بلاک، هش مخصوص به خود و هش بلاک قبل از خود را دارد. کدهای هش، اطلاعات دیجیتالی را به رشته‌ای از اعداد و حروف تبدیل می‌کند. اگر اطلاعات بلاک به هر طریقی تغییر کند، هش نیز تغییر می‌یابد.

بلاک چین چگونه کار می‌کند؟

در بلاک چین همه‌چیز به‌صورت یک زنجیره به هم وصل است. فرض کنید قصد دارید خریدی از آمازون انجام دهید؛ هکر می‌کوشد معاملات شما با آمازون را ویرایش کند. به محض اینکه مقدار دلار شما را تغییر دهد، هش بلاک تغییر خواهد کرد. بلاک قدیمی‌تر هنوز دارای هش قدیمی است و همین زنجیره تا آخر ادامه دارد. هکر باید همه‌ی بلاک ها را تغییر دهد که به‌علت بالابودن محاسبات پیچیده‌ی ریاضی و تعداد بالای زنجیره‌ها این کار تقریبا غیر ممکن است. پس از افزودن یک بلاک به بلاک چین، ویرایش آن بسیار مشکل و حذف آن غیرممکن است.

مزایا و معایب بلاک چین

​​به جز چند مخالف، کارشناسان در سراسر جهان بلاک چین را یک فناوری فوق کاربردی می دانند که می تواند دنیای مالی، بازی، سرگرمی و غیره را متحول کند. ساختار پایگاه‌های داده بلاک چین و پروتکل‌های مرتبط، پایه محکمی برای ایجاد کلاس‌های جدید از برنامه‌های کاربردی ایجاد می‌کنند.

البته این صرفا یک تئوری است. در عمل، فناوری بلاک چین ثابت کرده است که ایده‌آل نیست. در بسیاری از زمینه ها قدرتمند و موثر است، اما علاوه بر مزایای فراوان بلاک چین، متخصصان معایب متعددی را نیز در فناوری بلاک چین کشف کرده اند.

در اینجا نگاهی به مزایا و معایب فناوری بلاک چین می اندازیم.

مزایای فناوری بلاک چین

نکته مثبت این است که تراکنش های بلاک چین بدون تایید یا دخالت اشخاص ثالث انجام می شود. شما می توانید بدون استخدام مشاور سرمایه گذاری، سرمایه گذاری در کریپتو انجام دهید.

می‌توانید بدون پردازش پرداخت‌های کارت اعتباری یا نقدی توسط بانک، خرید کنید. همچنین می توانید بدون دخالت موسسات مالی گران قیمت وام بگیرید یا وام دهید. از آنجایی که نیازی به تایید مدیران بانکی یا متخصصان مالی ندارید، می توانید به جای چند روز یا چند هفته، در چند دقیقه معامله کنید. این مزیت اصلی استفاده از فناوری بلاک چین است.

نداشتن واسطه یک مزیت مالی هم دارد. شما می توانید بدون پرداخت کمیسیون یا هزینه به شخص ثالث، هر تعداد که بخواهید تراکنش های بلاک چین را انجام دهید. بلاک چین ها متعلق به کاربران و برنامه هایی است که استفاده می کنند و به خدمات گران قیمت مؤسسات مالی نیاز ندارند.

در مورد مزایای بلاک چین باید به قابلیت اطمینان پایگاه های داده غیرمتمرکز همتا به همتا اشاره کرد. به طور مثال کپی تراکنش های بلاک چین در صدها یا هزاران گره شبکه ذخیره می شوند. تراکنش‌ها قبل از اضافه شدن به بلاک چین تأیید می‌شوند و ایمن هستند زیرا هیچ نقطه شکست واحدی در شبکه همتا به همتا وجود ندارد. با یک پایگاه داده معمولی، یک خرابی سرور می تواند تمام داده های شما را آفلاین کند و شما را امیدوار کند که آخرین نسخه پشتیبان شما نسبتا به روز باشد. در مورد بلاک چین، این موضوع نگران کننده نیست.

راستی‌آزمایی

هر بلاک چین از مکانیزم اجماع برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها قبل از اضافه شدن به پایگاه داده به عنوان بلوک استفاده می‌کند. این مکانیسم‌های اجماع، ورود داده‌های جعلی را برای هکرها و سارقان تقریبا غیرممکن می‌کند.

یکی دیگر از مزایای فناوری بلاک چین این است که از ایجاد کلاس های کاربردی جدید و مدل های تجاری پشتیبانی می کند. NFT های مبتنی بر بلاک چین در حال متحول کردن روابط بین باشگاه های ورزشی و طرفداران آنها در بریتانیا هستند. بلاک چین پایه و اساس نسل کامل برنامه های مالی غیر متمرکز نوآورانه است. از خاک حاصلخیز فناوری بلاک چین، برنامه های جدید در امور مالی، سرگرمی، بازی و سایر زمینه ها جوانه می زند.

از آنجایی که برنامه‌های مبتنی بر بلاک چین از زیرساخت‌های مالی موجود عاری هستند، می‌توانند مزایای استقلال مالی را برای افرادی که در حال حاضر بانک‌ها از آنها استفاده نمی‌کنند، به ارمغان بیاورند. تحقیقات نشان می دهد که در حال حاضر 1.7 میلیارد نفر به خدمات بانکی دسترسی ندارند. فناوری بلاک چین تمام دنیای پس‌انداز، سرمایه‌گذاری و مدیریت پول را برای هر کسی که گوشی هوشمند دارد در دسترس قرار می‌دهد.

مزیت دیگر: بلاک چین ها 24/7 کار می کنند. با برنامه های مبتنی بر بلاک چین، لازم نیست منتظر بمانید تا بانک یا سایر مشاغل در صبح دوشنبه باز شود تا کارها را انجام دهید. شبکه همیشه آماده تراکنش است.

معایب فناوری بلاک چین

بلاک چین ها به اندازه کافی انعطاف پذیر و قدرتمند هستند تا از بسیاری از برنامه ها و خدمات جدید هیجان انگیز پشتیبانی کنند. با این حال، فناوری بلاک چین در شکل کنونی خود دارای اشکالات متعددی نیز است.

فناوری بلاک چین پیچیده و جدید است. این به این معنی است که کمبود مهندسان نرم افزار آماده برای فناوری بلاک چین وجود دارد. این امر توسعه و نگهداری اپلیکیشن های مبتنی بر بلاک چین را گران می کند.

امروزه پرکاربردترین بلاک چین ها برای پذیرش گسترده برنامه ها و خدمات، مناسب نیستند. بلاک چین های بیت کوین و اتریوم کمتر از 50 تراکنش در ثانیه را انجام می دهند. راه‌حل‌های فن‌آوری هنوز آن‌چنان که می‌بایست نتوانسته‌اند از پس مشکلات این‌چنین برآیند. اما مقیاس‌پذیری محدود یک مساله‌ی بسیار مهم است که عملکرد برنامه‌های بلاک چین فعلی را تهدید می‌کند.

رمزنگاری اثبات کار به عنوان مضر برای محیط زیست شناخته شده است زیرا برای تأیید هر بلوک تراکنش برق زیادی مصرف می کند – به خصوص در بلاک چین بیت کوین. بلاک چین ها به دلیل اطمینان چندگانه شبکه قابل اعتماد هستند، اما همه این گره ها به مصرف انرژی نیز کمک می کنند.

رمزنگاری کلید عمومی هم موهبت و هم یک نفرین است که عمیقا در فناوری بلاک چین ریشه دارد. رمزگذاری شبکه را ایمن می‌کند، اما کاربرانی که کلیدهای خصوصی خود را گم می‌کنند، می‌توانند دسترسی به تمام سرمایه‌های خود را از دست بدهند. کاربران میلیون ها یورو را صرفا به دلیل از دست دادن کلیدهای خصوصی حساب های بلاک چین خود از دست داده اند.

فناوری بلاک چین در حال حاضر تأثیر آشکاری بر اقتصاد جهانی و سیاست مالی دارد. اما دیدن برخی از عواقب دشوارتر است. برنامه های کاربردی مبتنی بر بلاک چین می تواند جایگزین کارگران در برخی بخش ها شود و به افزایش بیکاری کمک کند. و البته، نوسانات بازار کریپتو تاثیر فزاینده ای بر بازارهای مالی جهان خواهد داشت، زیرا کریپتو به طور گسترده پذیرفته می شود.

پیچیدگی کیف پول‌های ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین مانعی است که بسیاری از کاربران را از استفاده از خدمات ارز دیجیتال و بلاک چین باز می‌دارد. خدماتی مانند Kriptomat نشان می‌دهد که استفاده از برنامه‌های بلاک چین و سرمایه‌گذاری در رمزارز نیازی به مدرک علوم کامپیوتر ندارد. اما بیشتر دنیای بلاک چین هنوز برای کاربر معمولی بسیار فنی است.

ادغام نیز یک مشکل است. در حالی که برنامه های کاربردی مبتنی بر بلاک چین ارزش زیادی ارائه می دهند، ادغام آنها با داده های خارج از زنجیره و سیستم های قدیمی دشوار است. در واقع، توسعه‌دهندگان باید برای ادغام اپلیکیشن‌های خود با اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های موجود در بلاک‌چین‌های مختلف، تمام تلاش خود را انجام دهند. پروتکل ها و خدمات یکپارچه سازی در حال حاضر در حال ظهور هستند، اما این یکی از بزرگترین معایب برنامه های کاربردی مبتنی بر بلاک چین است.

در نهایت، فناوری بلاک چین به عنوان پایه و اساس ارزهای دیجیتال شناخته می شود و وضعیت مالی موجود را به چالش می کشد. اکثر کشورها هنوز در حال توسعه موقعیت خود در مورد فرصت ها و تهدیدات دارایی های دیجیتال هستند. عدم قطعیت مقررات و فقدان استانداردهای بین‌المللی، پذیرش برنامه‌ها در سراسر اینترنت را دشوار می‌کند و کاربران را نسبت به ارزهای دیجیتال و برنامه‌های بلاک چین بی‌میل می‌کند.

اهمیت زمان

مزایای غیرقابل انکار فناوری بلاک چین، پذیرش گسترده را تقریبا قطعی می کند. نقص های امروزی در حال حاضر در آزمایشگاه های توسعه بلاک چین در سراسر جهان برطرف شده است. با این اوصاف در بلندمدت نیز مزایای فناوری بلاک چین قطعا بیش‌تر از معایب آن خواهد بود. اما در این حین آن‌چه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زمان است. آیا بلاک چین در آینده ایده‌آل می‌شود؟ چقدر احتمال دارد تغییراتی که منجر به بهبود زیرساخت آن شود رخ دهد؟ در مطالب بعدی به این موضوع می‌پردازیم و آینده‌ی بلاک چین را از تمام زوایای آن مورد بررسی قرار می‌دهیم.